Experiment
Bill Gates is, naast zijn functie als belangrijke aanjager van de wereldwijde virusmaatregelen en het daaraan gekoppelde vaccinatiebeleid, ook zeer geïnteresseerd in klimaat verandering. En omdat het volgens Bill allemaal niet snel genoeg gaat, steunt hij nu (financieel) de ontwikkeling van zon-verduistering-technologie een techniek die mogelijk zonlicht weerkaatst uit de atmosfeer van de aarde, wat een wereldwijd verkoelend effect zou kunnen veroorzaken. Het Stratospheric Controlled Perturbation Experiment (SCoPEx), gelanceerd door wetenschappers van Harvard University, heeft tot doel deze oplossing te onderzoeken door niet-giftig calciumcarbonaat (CaCO3) in de atmosfeer te spuiten – een zon-reflecterende aerosol die de effecten van de opwarming van de aarde zou kunnen compenseren.
Harvard
Wijdverbreid onderzoek naar de effectiviteit van geo-engineering staat al jaren stil vanwege controverse. Tegenstanders zijn van mening dat dergelijke wetenschap onvoorspelbare risico’s met zich meebrengt, waaronder extreme verschuivingen in weerpatronen die niet verschillen van opwarmingstrends die we nu al zien. Milieuactivisten vrezen eveneens dat een dramatische verschuiving in de
mitigatiestrategie zal worden behandeld als een groen licht om broeikasgassen te blijven uitstoten met weinig tot geen veranderingen in de huidige consumptie- en productiepatronen. SCoPEx zal in juni een kleine stap zetten in zijn vroege onderzoek in de buurt van de stad Kiruna, Zweden, waar de Zweedse Ruimte Organisatie al heeft toegezegd te helpen met het lanceren van een ballon met wetenschappelijke apparatuur, die dan op 20 km hoogte een proef zal uitvoeren. Bij de lancering komen geen stratosferische aerosolen vrij. Het zal eerder dienen als een test om de
ballon te manoeuvreren en communicatie- en operationele systemen te onderzoeken. Als dit lukt, zou dit een stap kunnen zijn in de richting van een tweede experimentele fase waarbij een kleine hoeveelheid CaCO3-stof in de atmosfeer terecht komt.
David Keith, hoogleraar toegepaste fysica en openbaar beleid aan de Harvard University, erkent de “zeer vele echte zorgen” van geoengineering.
Het is waar dat niemand weet wat er zal gebeuren totdat de CaCO3 wordt vrijgegeven en daarna wordt bestudeerd. Keith en collega-SCoPEx-wetenschappers publiceerden in 2017 een paper waarin ze suggereerden dat de stof de ozonlaag daadwerkelijk kan
aanvullen door te reageren met ozonvernietigende moleculen. “Verder onderzoek naar deze en soortgelijke methoden zou kunnen leiden tot vermindering van risico’s en een verbeterde doeltreffendheid van zonne-geo-engineeringmethoden”, schrijven de auteurs van het artikel.
Wat kan er nou fout gaan?…
De exacte hoeveelheid CaCO3 die nodig is om de aarde te koelen is niet bekend, en SCoPEx-wetenschappers kunnen evenmin bevestigen of dit de beste stratosferische aerosol is voor de taak. Vroeg onderzoek suggereert dat de stof “bijna ideale optische
eigenschappen” heeft waardoor hij veel minder straling kan absorberen die aërosolsulfaat veroorzaakt, waardoor aanzienlijk minder stratosferische opwarming wordt veroorzaakt. Dit is het doel van het experiment: zodra een veilige, experimentele hoeveelheid CaCO3 wordt vrijgegeven, vliegt de ballon erdoorheen, bemonstert atmosferische reacties en registreert de resulterende dynamiek.
Frank Keutsch, de hoofdonderzoeker van het project, weet niet wat de resultaten zouden kunnen opleveren. De perfecte aerosol zou helemaal niet onmiddellijk de stratosferische chemie manipuleren: “Het enige dat het zou doen, is maximaal zonlicht verspreiden en zo de planeet afkoelen.”
Voorstanders van geo-engineering hebben de wereldwijde afkoelingseffecten van vulkaanuitbarstingen genoemd die het gevolg zijn van de introductie van zwavelas in de atmosfeer. De uitbarsting van de vulkaan Tambora in Indonesië in 1815 resulteerde in het “jaar zonder zomer”, terwijl de uitbarsting van de vulkaan Pinatubo in 1991 in de Filippijnen de gemiddelde temperatuur wereldwijd met 0,5 ° C verlaagde. Opzettelijke introductie van vergelijkbare deeltjes zou mogelijk decennia van uitstoot van broeikasgassen kunnen tegengaan. Een rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change suggereerde dat de SCoPEx-procedure de temperatuur op aarde met maar liefst 1,5 ° C zou kunnen verlagen voor niet meer dan $ 1-10 miljard per jaar.
Nogmaals, deze temperatuurdalingen brengen ernstige risico’s met zich mee. Vriestemperaturen in 1815 leidden tot mislukte oogsten en bijna hongersnood. Britse wetenschappers hebben stratosferische aerosolen van vulkaanuitbarstingen in Alaska en Mexico genoemd als de mogelijke oorzaak van droogte in de Sahelregio in Afrika. Een grote verstoring van het mondiale klimaat kan onbedoelde gevolgen hebben, een negatieve invloed hebben op dichtbevolkte regio’s en een nieuwe vluchtelingencrisis veroorzaken.